نگاهی به آینده صنعت بسته بندی

بسته‌بندی در دنیای امروز معنا و مفهومی فراتر از زیبایی ظاهری دارد. شرکتهایی که بخواهند با زیبایی ظاهری در بسته‌بندی، مسائل زیست‌محیطی را نادیده‌ بگیرند، در دنیای کسب‌و‌کارها جایی ندارند. از این رو در تمامی موارد تولیدی مانند دارو،مواد غذایی،پوشاک، هدایای تبلیغاتی مانند چاپ سررسید و چاپ تقویم رومیزی و ... اهمیت دارد.

به گزارش آژانس خبری چاپ و بسته بندی ایران، مشتریان امروزی از شرکتها توقع دارند که با پایبندی هر چه بیشتر به مسائل زیست‌محیطی فعالیت کنند، در غیر این صورت کالا و محصولات شرکت‎ها خریداری نخواهد شد. افزون بر آن، کشاندن شرکتها به دادگاهها و پرداخت غرامتهای سنگین و حتی انحلال شرکتها بخشی از مجازاتی است که مشتریان امروز از آن کوتاه نمی‌آیند.

کوکاکولا، دل کامیپوتر، ژیلت، زارا، نوکیا، برندهای جهانی هستند که این مقاله از مجموعه اقدامات آنان در پایبندی هر چه بیشتر به محیط‌زیست می‌گوید. با وجود این، به نظر می‌رسد این شرکتها به بخش زیادی از تکنولوژی لازم دراین‌باره دست یافته‌اند و قبل از سال 2020 آن را به اجرا درمی‌آورند. آنچه می‌خوانیم، قاعدتاً متکی بر تولیدات روابط‌عمومی این شرکتها است تا با رسانه‌ای کردن اقدامات بتوانند از آسیب شهروندان جهانی در امان باشند.

با وجود این، و به رغم گرایش جانبدارانه، این مقاله درسهای فراوانی برای شرکتها دارد.

کوکاکولا

این شرکت تصمیم دارد در آینده از پلاستیک قابل بازیافت برای بسته‌بندی محصولات خود استفاده کند. بطریهای پلاستیکی PET، یا پلنت‌باتل، در آینده‌ای نه چندان دور مورد استفاده قرار می‌گیرند. %30 از مواد اولیه سازنده پلنت‌باتل از مواد گیاهی است و هدف نهایی شرکت این است که برای بسته‌بندی محصولات خود صد درصد از مواد قابل بازیافت و تجدید‌پذیر استفاده کند.

اسکات ویترز، مدیر پروژه بسته‌بندی گیاهی کوکاکولا می‌گوید: تاکنون توانسته‌ایم %30 از ترکیبات بطریهای خود را از مواد قابل بازیافت بسازیم و در مورد %70 دیگر ترکیبات، در آزمایشگاه به نتایج خوبی رسیده‌ایم. اگر به حجم کل بسته‌بندی محصولات ما توجه کنید، درمی‌یابید که استفاده 30 درصدی از ترکیبات قابل بازیافت عدد بسیار بزرگی است. وی ادامه می‌دهد که برخی از شرکتها ادعا می‌کنند که از بطریهای گیاهی قابل بازیافت استفاده می‌کنند، اما سؤال این است که آیا بازاری تجاری برای بازیافت این بطریها وجود دارد؟

کوکاکولا پروژه بسته‌بندی محصولات خود را با استفاده از مواد گیاهی نخستین بار در کپنهاگ دانمارک آغاز کرد و سپس در امریکا و کانادا راه‌اندازی کرد. در بسیاری از موارد راه‌اندازی این طرح با رویدادهای مهم مانند مسابقات المپیک و یا کنفرانسهای بین‌المللی محیط‌زیست همزمان بوده است.

برخی از مواد مورد استفاده در بسته‌بندیهای گیاهی تنها برای استفاده در بطریهای آب مناسب هستند اما شرکت کوکاکولا به ترکیبی دست یافته است که برای بسته‌بندی سایر محصولات این شرکت نیز مناسب است. نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که صرف کاربرد مواد گیاهی برای بسته‌بندی محصولات، متضمن مناسب بودن آن برای محیط‌زیست نیست. میزان آب مورد نیاز برای کشت گیاه مورد نظر، کودهای شیمیایی مورد استفاده، و میزان مصرف انرژی برای این عوامل تعیین‌کننده سازگاری یک محصول با محیط‌زیست است. ماده گیاهی که کوکاکولا برای بسته‌بندی محصولات خود از آن استفاده می‌کند، نیشکر برزیلی است که برای رشد آن از کودهای ارگانیک استفاده می‌شود و به وسیله آب باران آبیاری می‌شود. یکی دیگر از اهداف ما این است که به نیشکر برزیلی اکتفا نکنیم و از بخشهای مازاد سایر گیاهان نیز ماده موردنظر خود را استخراج کنیم.

علاوه بر این اقدامات، شرکت کوکاکولا خطوط بازیافت بطری به بطری را نیز راه اندازی کرده است که در شهر اسپارتانبرگ در کارولینای جنوبی قرار دارد.

دل (Dell)

شرکت دل قصد دارد برای بسته‌بندی محصولات خود از کاه گندم استفاده کند. این اقدام با هدف استفاده از مواد قابل بازیافت برای بسته‌بندی محصولات این شرکت صورت می‌گیرد. متخصصان شرکت امیدوارند تا سال 2020 بتوانند به این مهم برسند. هدف این شرکت این است که از ضایعات محصولات کشاورزی (به طور مثال کاه گندم) جعبه‌های قابل بازیافت تولید کند.

الیور کمپبل، مدیر بسته‌بندی شرکت دل می‌گوید: بسته‌بندی اولین بخش محصول ما است که مشتریان می‌بینند و لمس می‌کنند. از همین اولین ارتباط، هدف ما این است که مشتریان خود را متقاعد کنیم که ما مسئولیت خود را در قبال محیط‌زیستپذیرفته‌ایم و در جهت حفظ آن می‌کوشیم.

این شرکت قصد دارد برای بسته‌بندی محصولات خود که در چین تولید می‌شوند، از کاه گندم استفاده کند. بسیاری از کشاورزان چینی کاه گندم را ضایعات تلقی می‌کنند و آن را می‌سوزانند. این طرح از ماه اوت سال 2013 آغاز خواهد شد. بتدریج 15 درصد از وزن یک جعبه‌ از کاه گندم استفاده خواهد شد و مابقی وزن جعبه از فیبر بازیافت شده خواهد بود. تا سال 2020، این طرح کامل خواهد شد و صددرصد وزن جعبه از کاه گندم خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود در ابتدا شرکت دل سالانه از 2000 تن کاه گندم استفاده کند. این میزان می‌تواند انتشار گاز دی‌اکسیدکربن را به میزان 180 تن در سال کاهش دهد.

ژیلت

اینکه ببینیم یک شرکت بزرگ و معتبر تمام تلاش خود را برای تولید محصولاتی که کاملاً با محیط‌زیست سازگاز هستند، انجام می‌‌دهد، بسیار جالب است. ژیلت، که متعلق به شرکت ‌پراکتراندگمبل است، بسته‌بندی محصولات Fusion Proglide خود را متحول کرده است. در طراحی جدید، از نوعی خمیر استفاده شده است و نیاز به استفاده از پلاستیک به میزان 57 درصد کمتر شده است. ماده جدیدی که برای بسته‌بندی جدید مورد استفاده قرار می‌گیرد، از نوعی ماده خام فیبر مانند است که اجزای اصلی تشکیل‌دهنده این ماده چوب خیزران و نیشکر است.

در راستای نیل به پایداری، هدف شرکت پراکتراندگمبل این است که نه تنها در تمامی محصولات خود بلکه، در بسته‌بندی آنها نیز صد درصد از مواد تجدیدپذیر و یا مواد بازیافت‌شده استفاده کند.

دامون‌جونز، مدیر ارتباطات جهانی شرکت پراکتراندگمبل، در این زمینه می‌گوید: ما قادر بودیم تبعات زیست‌محیطی بسته‌بندی محصولات خود را کاهش دهیم بدون اینکه توزیع سریع محصولات تحت‌الشعاع قرار گیرد. رویکرد ما این بود که برای بسته‌بندی محصولات خود طرحی ارائه کنیم که در راستای پایداری زیست‌محیطی باشد. ما متعهد هستیم که تأثیرات زیست‌محیطی محصولات و اقدامات خود را کاهش دهیم بدون آنکه کیفیت آنها تحت‌الشعاع قرار گیرد.

به طور کلی، در طراحی جدید مواد کمتری مورد نیاز است؛ زیرا که وزن بسته به میزان 20درصد کاهش یافته است. بسته‌بندیهای قبلی حاوی مقادیر اندکی پی‌وی‌سی هم بود که در بسته‌بندی جدید این ماده حذف شده است. توجه به این نکته ضروری است که ژیلت تمام محصولات خود را در کارخانه‌ای تولید می‌کند که در شهر بوستون امریکا واقع است.

زارا

ایندتیکس، کمپانی بزرگ نساجی و طراحی و بزرگترین گروه مد در جهان، و زارا گل سرسبد فروشگاههای این گروه متعهد شده است که تا سال 2020 انتشار مواد شیمیایی خطرناک را از کلیه محصولات خود و زنجیره تأمین آنها حذف کند. به گفته سخنگوی ایندتیکس، شرکت زارا به واسطه‌ تعهد و تلاشش برای متوقف کردن انتشار مواد شیمایی خطرناک، این شرکت را در زمره شرکتهای پیشرو در زمینه حفظ محیط زیست قرار داده است. گروه تحقیقاتی که با این شرکت همکاری می‌کنند در تلاشند تا سریعترین و مؤثرترین راهکارها را برای راه‌اندازی فرایندهای صنعتی پاکتر در صنعت نساجی را بیابند.

مارتین هوجیسک، یکی از مسئولان سازمان گرینپیس می‌گوید: این سازمان از تعهد زارا برای تولید محصولات مد فارغ از مواد شیمیایی مضر برای طبیعت استقبال می‌کند. اگر بزرگترین فروشگاه زنجیره‌ای مد در دنیا بتواند این کار را انجام دهد، سایر برندهای مد نیز می‌توانند زنجیره تأمینی فارغ ازمواد مضر برای محیط‌زیست داشته باشند.

در اولین گام، ایندتیکس زیرمجموعه‌های خود را ملزم کرده است که اطلاعات مربوط به آلاینده‌های شیمیایی را منتشر کنند و این اطلاعات را در اختیار کسانی که در نزدیکی کارخانجات گروه صنعتی ایندتیکس زندگی می‌کنند، قرار دهند.

شرکت پراکتراندگمبل

برنامه جدید شرکت پراکتراندگمبل برای حفظ محیط‌زیست این است که تا سال 2020 میزان بسته‌بندی محصولات خود را (به ازای هر مصرف‌کننده) 20درصد کاهش دهد. علاوه بر این، پراکتراندگمبل قصد دارد تا استفاده از مشتقات نفتی را در بسته‌بندیهای خود به میزان 25درصد کاهش دهد و به جای آن از مواد تجدیدپذیر استفاده کند. رابرت‌مک‌دونالد، مدیر اجرایی پراکتراندگمبل، می‌گوید: با توجه به حجم گسترده فعالیتهای شرکت و تواناییها و روابطی که داریم، اطمینان داریم که می‌توانیم در جهانی که به آن متعهد هستیم تحولی بزرگ ایجاد کنیم.

گروه تحقیقاتی شرکت پراکتراندگمبل می‌کوشند تا در آینده بلندمدت به ترکیباتی دست یابند که به طور کامل جایگزین مشتقات نفت خام در محصولات و بسته‌بندی آنها شود. مسئولان پراکتراندگمبل اذعان می‌کنند تحقق کامل این هدف یک شبه حاصل نمی‌شود و به چند دهه زمان نیاز است. شایان ذکر است که این شرکت تاکنون توانسته است که حجم بسته‌بندی پودرهای پاک‌کننده را در امریکا و کانادا به میزان 33درصد کاهش دهد. علاوه‌بر این، پراکتراندگمبل در بسته‌بندی محصولات خود از نوعی پلاستیک ساخته شده از مواد گیاهی استفاده کرده است.

نوکیا

نوکیا سعی دارد که از مرغوبترین، زیباترین، و محافظ‌ترین مواد در بسته‌بندی محصولات خود استفاده کند. در عین حال این شرکت تلاش می‌کند که از موادی استفاده کند که کمترین تأثیر سوء را بر محیط‌زیست داشته باشد. برای کاهش میزان تأثیر بسته‌بندی بر محیط‌زیست، باید از بسته های کوچکتر ساخته شده از مواد تجدیدپذیر استفاده کرد. همسو با سیاست منابع طبیعی نوکیا، این شرکت تلاش می‌کند محصولات خود را از موادی تولید کند که با محیط‌زیست سازگار باشند.

نوکیا قصد دارد تا سال 2015، برای چاپ و بسته‌بندی فیبری صد درصد از مواد بازیافت شدنی و یا بازیافت شده استفاده کند. علاوه بر این، نوکیا قصد دارد که در بسته‌بندی محصولات خود به طور میانگین به میزان 70درصد فیبر بازیافت شده استفاده کند؛ صد درصد بسته‌بندی تمام محصولات نوکیا قابل بازیافت است.

بیش از 95درصد آن از مواد فیبری که قابل بازیافت هستند ساخته می‌شود که 66درصد از آن بازیافت می‌شود. در سال 2011، برای اولین بار مواد مورد تأیید شورای نظارت جنگل (FSC)، برای بسته‌بندی مدلهای ‌‌9N و ‌‌800Luma مورد استفاده قرار گرفت. در سال 2012، نیمی از فیبرهای چوبی استفاده شده در بسته‌بندی کاغذی نوکیا از مواد مورد تأیید بوده است.

برای کاهش اندازه بسته‌ها، نه تنها بسته‌هایی با ابعاد کوچکتر طراحی شده‌اند بلکه، محتوای هر بسته نیز کوچکتر و سبکتر شده است. شارژها و کتابچه‌های راهنمای کوچکتر که تنوع زبانی کمتری دارند، و نیز بسته‌بندی فشرده‌تر لوازم جانبی، نمونه‌ کاملی از تمهیدات نوکیا برای کوچکتر کردن بسته‌بندی است. و با این کار به میزان 240 هزار تن در مصرف کاغذ صرفه‌جویی شده است. بسته‌بندی کوچکتر و فشرده‌تر باعث شده است که تعداد کامیونهای لازم برای حمل محصولات این شرکت به یک سوم کاهش یابد.

منبع: پاپنا